Karavaan: buitengewoon theater op locatie

Karavaan groeide het uit tot een zelfstandige organisatie die buitengewone podiumkunsten ontwikkelt, produceert en presenteert. Dat gebeurt op tal van inspirerende locaties in met name de regio Groot Alkmaar. ‘Maatschappelijke thema’s, inspirerende ontmoetingen en talentontwikkeling staan centraal’, aldus algemeen directeur en artistiek leider Ilse van Dijk.

Geregisseerde ontmoetingen met theater als middel, zo omschrijft Van Dijk de voorstellingen van Karavaan. ‘Ontmoetingen tussen publiek en makers, tussen stad en platteland, maar ook tussen groepen mensen met verschillende ideeën, belangen en perspectieven. We vragen makers bovendien om zich in hun voorstellingen te verhouden tot de locatie waar ze spelen. Zo brengen we bijvoorbeeld boeren, buurtgenoten en beleidsmakers bij elkaar tijdens voorstellingen die gespeeld worden op boerderijen. De verbeelding maakt dat mensen een andere kijk op elkaar krijgen. Ook gaan we regelmatig co-creaties aan met maatschappelijke partners in Groot Alkmaar: welzijnsorganisaties, gebiedsontwikkelaars, noem maar op. Door ook via hen inspiratie op te doen zijn onze thema’s actueel en gaat het in de voorstellingen om vraagstukken en transities die leven onder de inwoners van onze stad en regio.’

Vernieuwende professionals én jonge talenten

De voorstellingen van Karavaan zijn onder meer te zien en te horen tijdens jaarlijks terugkerende evenementen als Karavaan Festival en de Winterkaravaan. ‘Maar ook op onze thuislocatie De Drukkerij en in diverse andere projecten’, benadrukt Van Dijk. ‘We werken samen met zowel gerenommeerde makers als met jonge talenten uit Nederland en Vlaanderen. Die laatste groep bieden we volop ruimte om zich te ontwikkelen. We ondersteunen en faciliteren hen artistieke uitdagingen aan te gaan. Sommige gezelschappen begeleiden we gedurende een langere periode om zich definitief te vestigen in de artistieke wereld. We helpen hen bijvoorbeeld de weg te vinden naar de juiste netwerken en subsidieverstrekkers. Uiteraard bieden we al dat talent in onze programmering het podium om zich aan het publiek te laten zien. De Winterkaravaan is het jaarlijkse moment waarop je dat goed terugziet. Eind dit jaar is dat een verrassende expeditie door Grootschermer. Met je ticket kun je dan terecht op drie locaties, waar je prachtige voorstellingen van jonge makers ziet. Daarnaast kun je - als onderdeel van het programma -aanschuiven aan lange tafels voor een winterse maaltijd.’

Vierjarig thema ‘Uit de maat’

Dans, muziek, theater, je kunt het zo gek niet bedenken of Karavaan ontwikkelt, produceert en presenteert het. Avontuurlijk, buiten de lijntjes, prikkelend en altijd geïnspireerd op wat er in de lokale en landelijke samenleving speelt. Opvallend: in tegenstelling tot één thema per jaar, verlegt Karavaan vanaf 2025 zijn koers en is er gekozen voor het thema ‘Uit de Maat’. ‘Omdat we leven in onzekere tijden’, legt Van Dijk uit. ‘We leven van crisis naar crisis en we hebben even geen helder toekomstbeeld meer. Of het nu gaat om klimaat, wonen, het verdelen van schaarse ruimte, gender- en queervraagstukken, noem maar op. Tijdens onze festivals en voorstellingen gaan we op zoek naar de moed om uit de maat te lopen en een nieuw ritme te vinden. We gebruiken de kracht van verbeelding op weg naar meer zachtheid, openheid en betekenisvolle ontmoetingen. Samen kunnen we nieuwe wegen inslaan, weg van individualisme en polarisatie.’

Overheid, fondsen en partners

Ook voor Karavaan zelf zijn het soms onzekere tijden. Zo is het financieel draaiende houden van de organisatie altijd weer spannend. ‘VSBfonds heeft ons al langere tijd ondersteund met donaties. Ook toen we in 2016 ervoor kozen op eigen benen te gaan staan. De adviseurs van het fonds fungeren ook als partner en klankbord, door bijvoorbeeld hun ervaringen met soortgelijke organisaties met ons te delen. En het belangrijkste: wij voelen ons ook gesteund omdat zij de culturele en maatschappelijke waarde van kunst inzien. Dat geldt overigens inmiddels ook voor diverse regionale organisaties waarmee we samenwerken, waaronder GGZ Noord-Holland Noord, boerenorganisaties, milieuorganisaties enzovoort. Er is structurele financiering vanuit de gemeente Alkmaar. Alleen is het al jaren zo dat de vaste lasten hoger zijn dan de gemeentelijke subsidie, terwijl kosten blijven stijgen en we bovendien onderbezet zijn. Dat wringt. Het zou een goed model zijn wanneer een overheid voor het financiële fundament zorgt. Fondsen en andere tijdelijke subsidieverstrekkers kunnen dan de steun bieden voor de ontwikkeling van nieuwe projecten en experimenten waarmee wij onze culturele en maatschappelijke functie steeds verder kunnen vernieuwen. Want die mag niet worden onderschat. De kracht van verbeelding is dat je nieuwe perspectieven kunt voorleven. Daarmee zet je mensen aan het denken, breng je mensen met elkaar in gesprek en komen zij dichter bij elkaar. En dat is wat onze samenleving nodig heeft om benodigde transities samen aan te gaan en er met elkaar sterker uit te komen.’